Lawenda

Krzew lawendy (Lavandula) należy do rodziny jasnotowatych. Ten rodzaj łączy około 30 gatunków. W warunkach naturalnych występuje w Afryce Północnej i Wschodniej, Arabii, Europie Południowej, Australii i Indiach. W każdym z krajów uprawiane są tylko 2 rodzaje lawendy, a mianowicie: lecznicza lub wąskolistna lub angielska, a także francuska lub szerokolistna. Nazwa krzewu pochodzi od łacińskiego słowa „lawa”, co tłumaczy się jako „mycie”, ponieważ w starożytności Grecy i Rzymianie używali go do mycia i mycia. Dziś lawendę można znaleźć nie tylko w ogrodzie, ale także uprawia się ją na skalę przemysłową jako cenny olej eteryczny..

1. Lądowanie. Nasiona wysiewa się na sadzonki w lutym-marcu, w otwartym terenie - w październiku, natomiast sadzonki przesadza się do otwartej gleby w ostatnich dniach maja lub w pierwszych dniach czerwca.
2. Kwiat. Rozpoczyna się w środku lata.
3. Oświetlenie. Potrzebuje dużo jasnego światła słonecznego.
4. Podkładowy. Powinien być suchy, dobrze przepuszczalny dla wody i powietrza, gliniasty lub piaszczysty o pH 6,5-7,5.
5. Podlewanie. Lawendę należy regularnie i obficie podlewać. Podczas dłuższego okresu suszy częstotliwość podlewania wzrasta.
6. Nawóz. Opatrunek górny przeprowadza się dwukrotnie w okresie wegetacji. Wiosną do gleby wprowadzany jest złożony nawóz mineralny o podwyższonej zawartości azotu, a jesienią - fosforowo-potasowy.
7. Hilling. Stare rośliny należy podnosić dwa razy w sezonie, robią to wiosną i jesienią..
8. Przycinanie. Kiedy krzew zanika, wszystkie kwiatostany są z niego usuwane, a jesienią gałęzie są skracane. Po ukończeniu 10 lat roślina zostaje odmłodzona, w tym celu wszystkie gałęzie są odcinane na wysokości 50 mm od powierzchni gleby.
9. Reprodukcja. Metodą nasienną, a także sadzonkami, warstwami i dzieleniem buszu.
10. Szkodliwe owady. Cicados (śliniące się grosze), tęczowe chrząszcze i mszyce.
11. Choroby. Szara zgnilizna.

Cechy lawendy

Lawenda to wiecznie zielony, wieloletni krzew, którego korzeń jest włóknisty i zdrewniały, może wejść do gleby na głębokość około 200 centymetrów. Posiada wiele pędów, osiągających około 0,6 m wysokości, które w dolnej części są zdrewniałe. Położone naprzeciwko siedzące blaszki liściowe mają liniowy kształt, a na ich powierzchni występuje zielonkawo-srebrzysty kolor, miękkie pokwitanie. Pachnące kwiaty są zbierane w przerywane kwiatostany w kształcie kolców po 6-10 sztuk w okółki, są w kolorze liliowo-niebieskim lub niebieskim. Kwiatostany tworzą się na szczycie bezlistnych pędów. Lawenda zaczyna kwitnąć w środku lata. Ta roślina jest uważana za doskonałą roślinę miododajną. Jeśli materiał siewny jest prawidłowo przechowywany, będzie miał doskonałe kiełkowanie nawet po wielu latach. Taki krzew jest uważany za krewnego następujących upraw: hyzop, bazylia, mięta, melisa, matecznik, oregano, szałwia i rozmaryn.

Uprawa lawendy z nasion

Lądowanie w otwartym terenie

Nasiona lawendy można wysiewać bezpośrednio na otwarty teren przed zimą, a raczej w październiku. Jeśli hodujesz go przez sadzonki, sadzenie sadzonek w ogrodzie odbywa się w ostatnich dniach maja. Jeśli zdecydujesz się wyhodować taki krzew z nasion, należy go kupić z wyprzedzeniem, a raczej w pierwszych tygodniach zimowych lub na początku jesieni. Faktem jest, że zanim zaczniesz wysiewać nasiona, musisz je przygotować. W tym celu nasiona są rozwarstwione przez dwa miesiące w temperaturze około 5 stopni, co znacznie zwiększa jego kiełkowanie. Aby to zrobić, nasiona należy połączyć z zwilżonym piaskiem i umieścić na półce lodówki przeznaczonej na warzywa. Wysiew nasion do sadzonek odbywa się w okresie luty-marzec.

Siew sadzonek

Pojemnik przeznaczony do wysiewu lawendy należy wypełnić przygotowanym podłożem, które powinno zawierać gruboziarnisty piasek rzeczny i próchnicę (1: 2). Ponieważ nasiona takiej rośliny są bardzo małe, przygotowaną mieszankę gleby należy przesiać, aby pomóc usunąć z niej wszystkie grudki. Następnie podłoże jest dezynfekowane, w tym celu rozlewa się go nasyconym różowym roztworem nadmanganianu potasu lub wypala w piecu w temperaturze od 110 do 130 stopni. Na dnie skrzynki, na której znajdują się otwory do drenażu, najpierw kładzie się warstwę drenażową, po czym wypełnia się ją przygotowanym podłożem.

Rozwarstwiony materiał siewny rozkłada się równomiernie na powierzchni mieszanki glebowej, po czym posypuje się trzymilimetrową warstwą piasku. Zwilż rośliny ciepłą wodą z butelki z rozpylaczem i przykryj je przezroczystą folią lub szkłem. Umieść szufladę w ciepłym, dobrze oświetlonym miejscu. Uprawy wymagają systematycznej wentylacji, w tym celu każdego dnia musisz podnieść schronienie na krótki czas. Aby pojawiły się sadzonki, uprawy muszą mieć temperaturę od 15 do 22 stopni.

Pielęgnacja sadzonek

Natychmiast po pojawieniu się sadzonek należy je regularnie zapalać, w przeciwnym razie bardzo szybko się rozciągną. Roślinę należy stopniowo przyzwyczajać do nowych warunków wzrostu. Aby to zrobić, konieczne jest codzienne usuwanie schronienia przez chwilę, a czas trwania procedury należy stopniowo zwiększać. Natychmiast po przyzwyczajeniu się sadzonek do nowych warunków wzrostu schronienie można całkowicie usunąć. Następnie lawendę należy posadzić w większym pudełku, aby odległość między krzakami wynosiła co najmniej 50 mm.

Lądowanie w otwartym terenie

Sadzonki sadzi się na otwartej glebie w ostatnich dniach maja. Często ten krzew służy do ozdabiania alpejskich wzgórz, do tworzenia krawężników lub jest sadzony po obu stronach ścieżek. Kultura dobrze rośnie na otwartych, nasłonecznionych terenach. Ponieważ lawenda reaguje wyjątkowo negatywnie na nadmiar wilgoci, nie zaleca się wybierania do sadzenia obszaru o wysokim poziomie wód gruntowych lub terenów podmokłych. Gleba piaszczysto-gliniasta jest idealna do jej uprawy, ale dość dobrze rośnie również na przesączonej glebie gliniastej. Zalecane pH terenu na tym terenie wynosi 6,5–7,5. Jeśli gleba jest kwaśna, należy do niej dodać pokruszony wapień.

Przed przystąpieniem do sadzenia miejsce powinno być dobrze przygotowane. Aby to zrobić, wykopuje się go na głębokość co najmniej 0,2 m, a następnie dobrze poluzowuje się glebę, w tym celu dodaje się do niej kompost lub torf.

Podczas sadzenia sadzonek odmian energicznych obserwuje się odległość około 1,2 metra między krzewami. Podczas sadzenia sadzonek innych odmian odległość między roślinami powinna wynosić od 0,8 do 0,9 metra. Otwór do sadzenia jest tak głęboki, że zmieści się w nim system korzeniowy krzewu. Przed posadzeniem sadzonki należy trochę przyciąć jej korzenie, po czym krzew osadzić w dołku i przykryć ziemią. Po posadzeniu kołnierz korzeniowy należy zakopać 40–60 mm w ziemi. Sadzone sadzonki wymagają obfitego podlewania.

Siew zimowy

W regionach o łagodnym klimacie i ciepłych zimach zaleca się wysiewać nasiona bezpośrednio na otwarty teren. Wysiew odbywa się w październiku na wcześniej przygotowanym terenie. Aby to zrobić, jest wykopywany, a jednocześnie do gleby wprowadza się torf. Jeśli gleba jest zbyt mokra, można to skorygować, dodając do niej piasek lub drobny żwir, co zwiększy jej właściwości drenażowe. Nasiona wkopuje się w ziemię na głębokość 30–40 mm, po czym jej powierzchnia jest lekko zagęszczana. Jeśli jesień jest sucha, uprawy są umiarkowanie podlewane. Kiedy spadnie pierwszy śnieg, powinny one zakryć powierzchnię terenu tak, aby uzyskać niezbyt dużą zaspę.

Dbanie o lawendę w ogrodzie

Po uformowaniu się pierwszych kwiatostanów na sadzonkach lawendy zaleca się ich odcięcie. W ten sposób młode krzewy nie będą marnować energii na tworzenie kwiatów, ale będą w stanie wzmocnić się i stworzyć potężny system korzeniowy. Lawenda po posadzeniu w ogrodzie w pierwszym sezonie charakteryzuje się wyjątkowo powolnym wzrostem, pod tym względem należy regularnie wyrywać chwasty, które mogą zagłuszyć młode krzewy.

Ponadto krzewy będą musiały być systematycznie przycinane i karmione. Jednocześnie do karmienia zaleca się stosowanie nawozów potasowych. Faktem jest, że nawozy azotowe i obornik przyczyniają się do aktywnego wzrostu zielonej masy, co negatywnie wpływa na kwitnienie.

Podlewanie i hilling

Aby lawenda dobrze rosła i rozwijała się, potrzebuje obfitego systematycznego podlewania. W upalne dni częstotliwość podlewania znacznie się zwiększa. Za każdym razem po deszczu lub podlewaniu poluzuj powierzchnię gleby między roślinami i usuń wszystkie chwasty. Aby znacznie zmniejszyć liczbę odchwaszczania, spulchniania i podlewania zaraz po posadzeniu sadzonek w otwartej glebie, powierzchnię ziemi między nimi przykrywa się warstwą ściółki (torfu).

Stare krzewy wiosną i jesienią z pewnością będą się tłoczyć wysoko. Dzięki temu na starych gałęziach mogą tworzyć się nowe pędy..

Przycinanie

Taki krzew wymaga systematycznego przycinania, które przeprowadza się co roku. Natychmiast po zaniknięciu krzewu odcina się kwiatostany, które zaczęły zanikać, a jesienią gałęzie skraca się, aby nadać lawendowi zgrabny kształt. Uważaj, aby nie rozciągał się mocno do góry, gdyż na skutek silnych podmuchów wiatru krzew może się położyć, w wyniku czego utraci swój efekt dekoracyjny. Gdy roślina osiągnie wiek 10 lat lub więcej, w razie potrzeby można przeprowadzić przycinanie przeciwstarzeniowe, w tym celu wszystkie gałęzie są odcinane, pozostawiając tylko segmenty o długości około 50 mm. Takie przycinanie można zorganizować dla młodszego krzewu, jeśli kwitnie bardzo słabo..

Metody reprodukcji

Lawendę można wyhodować z nasion i rozmnażać przez nakładanie warstw, dzielenie krzewu i szczepienie. Jak wyhodować go z nasion, opisano szczegółowo powyżej..

Rozmnażanie przez sadzonki

Ta metoda hodowli jest odpowiednia dla tych, którzy mają już lawendę na miejscu lub mają możliwość uzyskania jej zdrewniałych rocznych pędów. Łodyga jest cięta na odcinki od 80 do 100 mm. Powstałe sadzonki sadzi się w celu ukorzenienia na luźnym wilgotnym podłożu, a ich dolną część zasypuje się na około 20-30 mm. Od góry pokryte są przezroczystymi szklanymi słoikami. Schronienie będzie można usunąć dopiero po wyrośnięciu korzeni z sadzonek..

Dzielenie buszu

Do rozmnażania kultury stosuje się również metodę podziału buszu. Jednak roślina powinna być przygotowana do tej procedury. Wybierz dojrzały, zarośnięty krzew. Wraz z nadejściem jesieni, gdy zanika, należy go przyciąć na wysokość około 10 centymetrów, po czym wznieść się wysoko, starając się wypełnić ziemią całą przestrzeń między łodygami. Wiosną roślina ponownie rośnie. Latem krzew rozwija się obficie.

Wraz z nadejściem jesieni krzew jest usuwany z ziemi i dzielony na kilka części z dobrze rozwiniętymi korzeniami i łodygami. Ponadto delenki sadzi się w nowym miejscu w oddzielnych otworach.

Powielanie przez nakładanie warstw

Aby rozmnażać krzew przez nawarstwianie, wiosną należy wybrać kilka łodyg, zgiąć je i ułożyć w rowkach o głębokości od 30 do 40 mm, wykonanych w glebie w pobliżu rośliny. Napraw pędy w tej pozycji, przykryj je ziemią i dobrze podlej. W okresie letnim upewnij się, że gleba ponad warstwami jest zawsze lekko wilgotna. Możliwe jest oddzielenie sadzonek, które dały korzenie, od krzewu dopiero wraz z nadejściem następnego okresu wiosennego. Następnie warstwy są wykopywane i sadzone na stałe..

Szkodniki i choroby lawendy

Uprawiana na otwartej glebie lawenda jest bardzo odporna na szkodliwe owady i choroby. Jednak mogą się z tym pojawić problemy. W niektórych przypadkach krzew jest dotknięty szarą zgnilizną lub tęczowymi chrząszczami lub osiadają na nim śliniące grosze (skoczki).

Jeśli szkodniki osiadły na krzaku, możesz się ich pozbyć, zbierając ręcznie owady. Następnie pamiętaj, aby wymienić warstwę mulczowania pod krzakiem. Rozwój szarej zgnilizny sprzyja regularnym zastojem cieczy w glebie, co może być spowodowane zbyt częstym i bardzo obfitym podlewaniem lub długotrwałymi deszczami. Taka choroba nie reaguje na leczenie, dlatego zaleca się wykopanie i zniszczenie dotkniętego krzewu. Jeśli choroba jest na początkowym etapie rozwoju, możesz spróbować uratować lawendę, w tym celu natychmiast po wykryciu wszystkie dotknięte części buszu są wycinane. A potem koniecznie dostosowuje się system nawadniania.

Rośnie na przedmieściach i Moskwie

Lawenda wąskolistna (lecznicza lub angielska) najlepiej rośnie na terenie Moskwy i regionu moskiewskiego. Konieczne jest sadzenie go w ziemi i dbanie o niego w przeciętnych warunkach w taki sam sposób i prawie w tym samym czasie, jak w cieplejszych regionach. Wysiew nasion bezpośrednio do otwartej gleby przeprowadza się od połowy do końca maja, zaraz po pozostawieniu mrozów powrotnych. Sadzenie sadzonek w otwartym terenie odbywa się w pierwszych dniach czerwca. Nie zaleca się siewu nasion przed zimą, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że zamarzną.

Lawenda zimą

Jeśli region, w którym rośnie lawenda, jest zimniejszy niż minus 25 stopni w zimie, roślina będzie potrzebować niezawodnego schronienia. Pamiętaj, że nie można go zaizolować latającymi liśćmi, ponieważ na krzaku pod nim może pojawić się zgnilizna. Doświadczeni ogrodnicy jesienią przeprowadzają obowiązkowe przycinanie krzewu i wrzucają go w świerkowe gałęzie na zimę. W regionach o cieplejszych i łagodniejszych zimach lawenda wąskolistna nie potrzebuje schronienia.

Rodzaje i odmiany lawendy ze zdjęciami i nazwami

Obecnie ogrodnicy uprawiają jedynie lawendę szerokolistną i wąskolistną. Poniżej opiszemy również te rodzaje lawendy, które można uprawiać również w swoim ogrodzie..

Lawenda francuska (Lavandula stoechas)

Lub lawenda liściasta (Lavandula latifolia). Ojczyzną tego gatunku jest Europa Południowo-Zachodnia. Zapach spektakularnych kwiatów takiej lawendy jest bardzo mocny, można je pomalować na różne odcienie różu, zieleni, bieli, fioletu, bzu czy bordo. Ta lawenda kwitnie nieco wcześniej niż inne gatunki, a dzieje się to w okresie od kwietnia do maja. Kwitnienie kończy się w lipcu, ale czasami w ostatnich tygodniach letnich krzew kwitnie ponownie. W porównaniu z lawendą wąskolistną gatunek ten nie jest tak bardzo odporny na mróz, dlatego uprawiany jest głównie w rejonach o ciepłym i łagodnym klimacie. Najpopularniejszą odmianą wśród ogrodników jest Lavandula stoechas pedunculata, czyli "motylek" (Papillon): kwiaty tego krzewu mają niezwykle spektakularny kształt. Najlepsze odmiany lawendy to:

1. Yellow Vale. Liście krzewu są zielonkawo-żółte, kwiaty są ciemnofioletowe, a wypustki są szkarłatne.
2. Regal Splendur. Kwiaty są koloru ciemnofioletowego.
3. Wyboista droga. Ta odmiana pojawiła się stosunkowo niedawno. Jej duże, niebieskawo-liliowe kwiaty otwierają się w lipcu.
4. Tiara. Przylistki w dużych niebiesko-kremowych kwiatach.
5. Helmsdale. Kwiaty są pomalowane na bordowy liliowy.

Lawenda hybrydowa (holenderska)

Ta grupa mieszańców, charakteryzująca się dużą dekoracyjnością, została stworzona z wykorzystaniem lawendy angielskiej i innych gatunków z rodzaju. Tak duży krzew ozdobiony jest wąskimi blaszkami liściowymi srebrzystego koloru, a także dużymi podłużnymi kwiatami, umieszczonymi na długich szypułkach, które uginają się pod ich ciężarem. Kwitnie w lipcu. Najlepsze odmiany to:

1. Alba. Kwiaty są pomalowane na biało.
2. Arabski rycerz. Kolor kwiatów jest ciemnofioletowy lub granatowy.
3. Sawyers. Kolor kwiatów to lawenda.
4. Grosso. Duże piękne kwiaty są pomalowane na liliowo-fioletowe.
5. Richarda Graya. Zwarty krzew ozdobiony ciemnofioletowymi kwiatami.

Lawenda zębata (Lavandula dentata)

Gatunek ten pochodzi z Morza Śródziemnego. Jest to zwarty krzew charakteryzujący się ciepłolubnością. Srebrne blaszki liściowe są cięte i miękkie. W lipcu obserwuje się kwitnienie, podczas którego otwierają się duże pachnące kwiaty. Gatunek mało odporny na mróz. Najpopularniejsza wśród ogrodników jest odmiana - Royal Crown: kwiaty są pomalowane na fioletowo.

Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)

Lub lawenda angielska (Lavandula spicata) lub lawenda lecznicza (Lavandula officinalis). Ojczyzną tego krzewu jest Europa Południowa. Ta roślina wieloletnia jest ozdobiona zielonkawo-srebrnymi liśćmi, a także małymi liliowo-niebieskimi kwiatami. Kwitnienie rozpoczyna się w lipcu - sierpniu. Gatunek ten różni się od reszty najwyższą odpornością na mróz. Najpopularniejszym typem takiego krzewu jest lawenda w kształcie delfina: wysokość buszu wynosi nie więcej niż 0,3 m, ozdobiony jest bardzo efektownymi liśćmi o srebrzystym kolorze. Powszechnie uprawiany jest również płaszcz lawendowy, najczęściej używany do tworzenia niezbyt wysokich żywopłotów. Najlepsze odmiany to:

1. Alba. Białe kwiaty zdobią półmetrowe krzewy.
2. Rosea. Niski krzew, osiągający wysokość około 0,4 metra, w okresie kwitnienia tworzy fioletowe kwiatostany.
3. Manstad. Jasnoniebieskie kwiaty kwitną na krzaku osiągającym wysokość 0,4 metra.
4. Kapelusz Gigant. Wysokość tak zwartego krzewu wynosi około 0,6 m.
5. Czapka Niebieska. Fioletowo-niebieskie kwiaty zdobią zwartą roślinę, która osiąga wysokość około 0,4 m.

Właściwości lawendy: szkoda i korzyść

Właściwości lecznicze lawendy

Lawenda zawiera olejek eteryczny we wszystkich częściach nadziemnych; zawiera linalol, kumaryny, kwas ursolowy, garbniki, geraniol i borneol. Olejek lawendowy jest bardzo przydatny, dzięki czemu znajduje szerokie zastosowanie zarówno w medycynie, jak iw przemyśle perfumeryjno-kosmetycznym. Ten olej jest stosowany w leczeniu siniaków i oparzeń. Lawenda jest również stosowana w leczeniu chorób naczyniowo-mózgowych, napadach drgawkowych i paraliżach po udarze, może też pomóc przy zawrotach głowy, bólach głowy i senności. Kultura ma działanie moczopędne, a także jest w stanie wyeliminować ból zęba. Herbata z tą rośliną służy do łagodzenia dolegliwości i skurczów żołądka. Może również pomóc przy melancholii, drażliwości, histerii i neurastenii, a także przy grypie, astmie, zapaleniu oskrzeli, krztuścu, gruźlicy, zapaleniu jelit, wzdęciach, atonii przewodu pokarmowego, robakach, reumatyzmie, zapaleniu pęcherza, braku miesiączki, nadciśnieniu, gorączce i różne wysypki.

Eksperci zauważają, że napar z lawendy ma pozytywny wpływ na cały układ nerwowy człowieka, a także na jego ogólny stan psychiczny. Pomaga niwelować stres, a także ograniczać negatywny wpływ niekorzystnych czynników na stan psychiczny i świadomość człowieka. Zauważono również, że infuzja sprzyja pobudzeniu aktywności umysłowej oraz szybkiej odbudowie energii i sił. Liście lawendy służą do przygotowywania kąpieli leczniczych, a suszone kwiatostany są używane jako skuteczny środek przeciwmolowy przy przechowywaniu odzieży, a także jako zapach do bielizny i pokoju.

Przeciwwskazania

Olejek lawendowy nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, zwłaszcza we wczesnym okresie, ponieważ lawenda pomaga stymulować skurcze mięśni macicy. Zabrania się również używania go po aborcji, ponieważ w tym przypadku może powodować krwawienie. Lawendy nie można również stosować jednocześnie z preparatami zawierającymi jod lub żelazo. Długotrwałe stosowanie olejku może powodować depresję, a także podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego. Produkty wykonane na bazie lawendy mają potężne działanie, dlatego mogą wywoływać silną reakcję alergiczną. W związku z tym przed pierwszym użyciem takiego leku należy skonsultować się z wykwalifikowanym specjalistą..